بسازبفروشي، رايج‌ترين عنواني است كه براي توصيف ساختمان‌هاي بي‌كيفيت در ايران به‌كار مي‌رود اما يكي از برگه هاي برنده در اين كار دانستن عمر خانه هاي ايراني است كه «مجله ملكي دلتا» امروز به آن مي پردازد.

اما رسيدن ميانگين عمر ساختمان‌هاي مسكوني ايران از حدود ۳۰ سال در دهه ۵۰ به ۲۵ سال در عصر حاضر، زاييده عواملي است كه همگي باعث رواج بسازبفروشي شده‌اند و حذف آنها در كشورهاي توسعه‌يافته باعث افزايش عمر ساختمان‌ها به بيش از يك قرن شده است.

در ايران به دلايل مختلف اقتصادي و اجتماعي، ميانگين سن ساختمان‌ها ۲۵ سال برآورد مي‌شود و به‌جز موارد معدود، اغلب ساختمان‌ها دوره ميانسالي خود را به‌سلامت به پايان نمي‌رسانند.

از جمله عللي كه باعث شده است طول عمر خانه هاي ايراني به حداقل برسد موارد زير است:

• ضعف استفاده از خدمات مهندسي
• استفاده از نهاده‌هاي بي‌كيفيت و ارزان‌قيمت
• صرفه اقتصادي تخريب و نوسازي ساختمان در اقتصاد متورم ايران
• بي‌توجهي به دوره‌هاي نگهداري و بهسازي بنا

با اين حساب، قبل يا همزمان با تقويت نظارت مهندسي، بايد تمهيداتي براي اصلاح ساختار مالي مسكن انديشيده شود تا بالا رفتن هزينه مهندسي در بنايي كه قرار است ميانگين عمر آن چند برابر ساختمان معمولي باشد، منجر به رشد قيمت همه انواع ساختمان نشود.

نگاه ايران به صنعت ساختمان و بازار مسكن

تحولات قيمت زمين شهري در طول زمان و محدوديت توسعه افقي شهرها و زيرساخت‌هاي حياتي آنها و در مقابل ترويج توسعه افقي سازه‌هاي مسكوني، عملاً فضايي ايجاد كرده كه تخريب يك ساختمان ۲۰ ساله و احداث يك ساختمان جديد با تراكم بيشتر مي‌تواند علاوه بر جبران زيربناي تخريب شده، سود قابل‌توجهي نيز نصيب مالك و سازنده كند.

نقص در ساخت‌وساز اوليه، عملا هزينه بهسازي بنا در دهه دوم عمر ساختمان را به ۵۰ درصد كل هزينه احداث مي‌رساند و عملا صرفه مراقبت و نگهداري بنا براي مالك يا بهره‌بردار از بين مي‌رود.

صنعت ساختمان و بازار مسكن ايران در حالي اسير بي‌توجهي به احداث اصولي ساختمان‌هاي مسكوني و توجه به مراقبت و نگهداري دوره‌اي آنها با استفاده از توان مهندسي شده است كه از يك‌سو ايران ازنظر تعداد فارغ‌التحصيلان رشته‌هاي مهندسي در رتبه سوم جهان قرار دارد و بسياري از مهندسان مجبورند در مشاغل غيرمرتبط با تحصيلات خود فعاليت كنند و از سوي ديگر، سالانه ارقام هنگفتي از توليد ناخالص داخلي كشور بر اثر تخريب زودهنگام سازه‌ها نابود مي‌شود.

توجه به پروژه‌هاي موفق و كارشناسي ساختمان‌سازي در ايران نشان مي‌دهد كه اين سازه‌ها حتي در ميانسالي و مرز ۵۰ سالگي، همچنان جزو بناهاي مسكوني مقبول قرار دارند و قيمت آنها به‌واسطه تقاضايي كه براي كيفيت ذاتي و مناسب و امن بودن سازه آنها وجود دارد، همچنان رو به افزايش است.

پيشنهاد مطالعه: مطلب«دريافت وجه اضافي از متقاضيان مسكن مهر پرديس!» از مجله ملكي دلتا بخوانيد.