سرقفلي براي مستأجر حق تقدم به وجود مي‌آورد و اين حق تقدم ناشي از رابطه‌ي قراردادي است. در درون و بطن هر حق سرقفلي يك عقد اجاره وجود دارد. براي كسب اطلاعات بيشتر مقاله دلتا مگ را تا پايان بخوانيد.

سرقفلي بين مالك و مستأجر در قبال پرداخت مبلغي از مستأجر به مالك ايجاد مي‌شود كه به‌موجب آن، مستأجر پس از اتمام مدت اجاره، نسبت به سايرين در اجاره‌ مجدد آن ملك مقدم است.

اما در اين ميان حق سرقفلي و حق كسب و پيشه و تجارت  از يكديگر متمايزند. حق سرقفلي مخلوق اراده‌ طرفين است و منشأ آن قرارداد است ولي حق كسب و پيشه و تجارت، درنتيجه‌ي حسن عمل تجاري مستأجر و در طي مرور زمان به وجود مي‌آيد و دادگاه است كه حق تعيين ميزان آن را دارد.

اگر موجر از راه شرعي سرقفلي را به مستأجر منتقل كند، هنگام تخليه مستأجر مي‌تواند سرقفلي را به قيمت عادلانه روز مطالبه كند.

حق سرقفلي به محل مورد اجاره و نوع استفاده از آن بستگي دارد؛ كه در تعيين آن طرفين نقش اصلي دارند. دادگاه با جلب نظر كارشناس رسمي نسبت به تعيين آن اقدام مي‌نمايد.

چنانچه مالك سرقفلي نگرفته باشد و مستأجر با دريافت سرقفلي ملك را به ديگري واگذار نمايد، پس از پايان مدت اجاره، مستأجر اخير حق مطالبه‌ سرقفلي از مالك را ندارد.

سرقفلي مربوط به املاك تجاري است؛ بنابراين اگر شخصي ملك غيرتجاري را اجاره دهد، شامل سرقفلي نمي‌شود، مگر اينكه براي تشخيص ملك تجاري بنا را بر تراضي طرفين قرار دهيم.

ميزان حق سرقفلي چقدر است؟

مبلغي كه مستأجر به‌عنوان سرقفلي به موجر مي‌دهد، وابسته به عوامل مختلفي از قبيل؛ كيفيت بنا، موقعيت محل و تجهيزات عين مستأجره، است و مالك است كه آن را نهايتاً تعيين مي‌كند و مستأجر در قبول يا رد آن مختار است.

براي تعيين حق سرقفلي، ممكن است طرفين با يكديگر تراضي كنند يا حتي ممكن است مالك از حق خود اعراض كرده و سرقفلي نگيرد، در غير اين صورت، دادگاه با جلب نظر كارشناس رسمي، نسبت به تعيين آن اقدام مي‌كند.

حق سرقفلي اختيار تام مالك را براي بيرون كردن مستأجر، پس از پايان اجاره از بين مي‌برد و همين‌طور صاحب اين حق مي‌تواند ثمره‌ فعاليت خود را از مالك يا كسي قصد اجاره محل را پس از او دارد، دريافت كند.

پيشنهاد مطالعه: مطلب حقوقي «نكات حقوقي ابطال قرارداد مشاركت در ساخت» از دلتامگ بخوانيد.

با مجله ملكي دلتا همراه باشيد .